Kopulacja przeplatki zapewnia ci?g?o?? gatunku na uroczysku "Pi?ty".

fot. A. Sta?kowiak

Jest motylem dziennym o rozpi?to?ci skrzyde? 36 - 40 mm. Na ?ó?tordzawym tle wierzchu skrzyde? wyst?puje dese? z czarnych plam o zró?nicowanym nat??eniu barwy. Bardzo du?a zmienno?? osobnicza. Samica jest wi?ksza i ciemniej ubarwiona. Spód skrzyde? przednich jednostajnie ?ó?topomara?czowy z ja?niejszymi plamkami i delikatnymi czarnymi liniami. Spód skrzyde? tylnych z ?ó?topomara?czowym t?em od nasady i kilkoma bia?ymi plamkami poprzez jasn? przepask? ?rodkow?, nast?pnie ?ó?topomara?czow? przepask? zewn?trzn? z czarnymi, okr?g?ymi plamkami w jasnej obwódce, a przy brzegu zewn?trznym pó?ksi??ycowate plamy.

Przeplatka aurinia

fot. A. Sta?kowiak

Pojawia si? na wilgotnych ??kach i polanach sródle?nych od kwietnia do lipca (najliczniej w czerwcu) w jednym pokoleniu. Wyst?puje w Europie na stanowiskach podmok?ych i wilgotnych docieraj?c na pó?noc do Finlandii i Szwecji, w Alpach znajdowana na wysoko?ci 1500 m n.p.m., w Pirenejach - do 1400 m n.p.m., na Syberii zasi?g ogranicza Amur. Znana z ca?ej Polski, gdzie ma wyspowy charakter wyst?powania i wykszta?ci?a dwa podgatunki. W Puszczy Bia?owieskiej wyst?puje E. aurinia celina Krzywicki wi?ksza, z wyra?nym czerwonym odcieniem o bogatym, czarnym deseniu. W pozosta?ej cz??ci kraju ?yje forma nominatywna E. aurinia aurinia (Rtt). mniejsza, z niewyra?nie za znaczonym rysunkiem.
Samica aurinii sk?ada jasnobrunatne, owalne, nieco z góry sp?aszczone jaja na li?ciach ro?lin ?ywicielskich. G?sienice ?eruj? pocz?tkowo we wspólnym gnie?dzie, w którym zimuj?. Przepoczwarczaj? si? w maju. Cz?sto w tym samym miejscu wyst?puj? osobniki nale??ce do ró?nych odmian. Ze wzgl?du na wyspowy, nieci?g?y charakter wyst?powania tego owada na terenie Europy w miejscach, gdzie osuszono podmok?e ??ki i bagna (melioracje odwadniaj?ce) gatunek ten wygin??.
Najbardziej interesuj?cym, chronionym gatunkiem uroczyska "Pi?ty" jest jednak przeplatka aurinia Euphydryas aurinia.
Na uroczysku „Pi?ty” wyst?puj? wilgotne ??ki ze zwi?zku Molinion o zró?nicowanym sk?adzie gatunkowym szaty ro?linnej, które daj? temu gatunkowi optymalne warunki dla rozwoju. Motyl bowiem preferuje tereny o strukturze mozaikowej z miejscami otwartymi i zakrzaczonymi, skraje lasów i bagien. W Polsce istnieje kilka wi?kszych obszarów wyst?powania - w okolicach Wroc?awia, na Kielecczy?nie, Polesiu i w Puszczy Bia?owieskiej, a ponadto kilka izolowanych stanowisk na Dolnym ?l?sku, w Wielkopolsce, okolicach Warszawy, Puszczy Solskiej i na Roztoczu (Buszko 1997b). Dawniej by? szerzej rozsiedlony, ale wymar? na Pomorzu Zachodnim i na Pojezierzu Mazurskim, a tak?e na wielu stanowiskach na Dolnym ?l?sku (D?browski, Krzywicki 1982). Na „Pi?tach” wyst?puje ro?lina ?ywicielska g?sienic - czarcik?s ??kowy Succisa pratensis , a tak?e wiele ro?lin z rodziny Asteraceae o kwiatach barwy fioletowej i ?ó?tej, które stanowi? ?ród?o nektaru i py?ku dla imago.

A. Sta?kowiak

Prawa autorskie © Skar?yski Wortal Turystyczny Wszystkie prawa zastrzeżone.

Opublikowane: 2006-06-25 (13270 odsłon)