Entomologia
Nazwa motyli Lepidoptera – ?uskoskrzyd?e wywodzi sie od tego, ?e w stadium dojrza?ym (imago) ich charakterystyczn? cech? s? dobrze wykszta?cone skrzyd?a pokryte ?useczkami w kszta?cie szerokich ?opatek, owalu lub w?osków. Jednak jak to bywa w przyrodzie od regu?y istniej? wyj?tki. Mianowicie niektóre motyle nie posiadaj? ?usek na skrzyd?ach i dlatego pozostaj? one wówczas zupe?nie przezroczyste. W?a?nie taka sytuacja wyst?puje u motyli z rodziny przeziernikowatych Sessidae, których najwi?kszym europejskim przedstawicielem jest przeziernik osowiec - Aegeria apiformis (Sesia apiformis). Gatunek ten znajduje si? w polskiej "Czerwonej Ksi?dze Zwierz?t", w kategorii "rzadki" - R (Rare).
 |
Przeziernik osowiec Aegeria apiformis na skraju lasu mieszanego - Tr?bowiec 27.06.07. |
fot. A. Sta?kowiak |
Przeziernik osowiec nale?y do rz?du motyli cho? na pierwszy rzut oka przypomina os? lub szerszenia. Samica jest wi?ksza i rozpi?to?? jej skrzyde? osi?ga 45 mm. podczas gdy u samca nie przekracza 38 mm. Imago mo?na obserwowa? wiosn? i na pocz?tku lata (w maju i czerwcu). Samica przeziernika osowca ?yje bardzo krótko bo zaledwie oko?o siedmiu dni. Jest to spowodowane tym, ?e ma uwstecznione narz?dy g?bowe i po wyj?ciu z poczwarki nie pobiera pokarmu,. Po kopulacji sk?ada prawie 2000 jaj. Umieszcza je najcz??ciej pojedynczo na m?odych olszach, rzadziej na brzozach o grubo?ci pnia 2-5 cm, pod ziemi? u nasady korzeni, przy szyi korzeniowej. Larwy ?eruj? pocz?tkowo w korzeniach nast?pnie coraz wy?ej dr???c chodniki w pniu drzewa. Przepoczwarczaj? si? w 3. roku kalendarzowym od z?o?enia jaj, tu? pod kor? w kokonie utkanym z lu?nej prz?dzy i wy?cie?anym krótkimi wiórkami. Przed wylotem motyla poczwarka wysuwa si? z drewna.
Przeziernik osowiec wyst?puje przede wszystkim na trz?sawiskach i ??kach torfowych oraz w ??gach i alejach topolowych. Jest aktywny w dzie?, ale nie ?atwo go spotka?. Zwykle siedzi nieruchomo na li?ciach ro?lin ?ywicielskich. Nie ucieka nawet gdy si? do niego zbli?ymy. Praktycznie mo?na go dotkn??, czy nawet wzi?? delikatnie na r?k?. Nie boi si? drapie?ników. Cia?o ma pokryte czarnymi i ?ó?tymi poprzecznymi pasami co w przyrodzie jest sygna?em ostrzegawczym. Jest to przyk?ad tzw. mimikry czyli upodobniania si? bezbronnych z natury organizmów do ich gro?niejszych drapie?nych lub jadowitych kuzynów (w tym przypadku os i szerszeni) w celu ochrony przed naturalnymi wrogami, np. ptakami.
Wykorzystano:
W?adys?aw Strojny, 1981, Nasze zwierz?ta, Pa?stwowe Wydawnictwa Rolnicze i Le?ne.
A. Sta?kowiak
Prawa autorskie © Skar?yski Wortal Turystyczny Wszystkie prawa zastrzeżone.
