Ptaki w mie?cie
Nie trzeba by? specjalnie uwa?nym obserwatorem, by stwierdzi?, ?e ludziom w mie?cie na co dzie? towarzysz? ptaki.
Wi?kszej uwagi i wiedzy wymaga ju? stwierdzenie z jakimi gatunkami si? spotykamy. Natomiast bardziej szczegó?owych i d?ugotrwa?ych obserwacji wymaga okre?lenie jak kszta?tuje si? na przestrzeni lat liczebno?? ich populacji.
Najcz??ciej ptaki s? barwnym i rozweselaj?cym elementem naszego otoczenia.
Najcz??ciej ale nie zawsze i nie wszystkie. Cz??? bowiem gatunków nie nale?y do powszechnie lubianych z racji uci??liwo?ci jakich s? powodem.
Gatunkiem najcz??ciej widywanym i powszechnie spo?ecznie rejestrowanym jest kawka.
| Kawka. | fot. A. Sta?kowiak |
Ptaki tego gatunku nale?? do tych mniej sympatycznych z kilku powodów. Jest to gatunek stadny. Stada bywaj? bardzo liczne, ha?a?liwe a nawet stwarzaj?ce bardzo realne zagro?enie dla mieszka?ców bloków. Wynika to z faktu, i? kawki najch?tniej zajmuj? wszelkie otwory w budynkach o ?rednicy oko?o 8 cm. Takie wymogi spe?niaj? otwory w p?ytach stropodachów w blokach, i z??czenia dachów ze ?cianami szczytowymi w starszych budynkach murowanych. Ponadto ch?tnie zajmuj? otwory wentylacyjne a nawet kominowe.
Stadna gromadzenie si? ptaków i charakterystyczny g?os jaki wydaj? powoduje, i? przy wi?kszej ich ilo?ci mog? by? uci??liwe ze wzgl?du na g?o?ny “?piew”. Ponadto, w niektórych porach roku, potrafi? powa?nie “narusza?” niezbyt zadbane trawniki przekopuj?c je. Najwi?ksze jednak niebezpiecze?stwo powoduj? poprzez zatykanie przewodów wentylacyjnych i kominowych w zwi?zku z wyborem ich na miejsce na gniazdo oraz samym sposobem budowy gniazda. Otó? polega on na wrzucaniu do otworu materia?u budulcowego (patyki, ga??zki, drobne ko?ci itp.) tak d?ugo, a? który? z wrzuconych elementów zablokuje si? a na nim zaczn? gromadzi? si? nast?pne. Dopiero na tak przygotowanym ruszcie podtrzymuj?cym zaczynaj? budowa? zasadnicze gniazdo. Ale skutkiem tego wentylacja lub przewód kominowy s? niedro?ne, gro??c nawet nieszcz??ciem w mieszkaniach o zablokowanych przewodach.
Jest to w naszych warunkach jedyny gatunek o tak gro?nych konsekwencjach wynikaj?cych z zachowania.
Drugim gatunkiem, którego zachowanie skutkuje do?? istotnymi uci??liwo?ciami jest go??b skalny odm. miejska. Jakkolwiek w powiecie skar?yskim jego populacja jest do?? ograniczona, jednak w du?ych miastach (Warszawa, Kraków, Wroc?aw itp.) ich ilo??, szczególnie w ?ródmie?ciach, stanowi ju? powa?ny problem.
Go??b zajmuje otwory o wielko?ci oko?o 10 cm i wi?ksze.
| Zanieczyszczenia powodowane przez go??bie. | fot. ... |
Inne gatunki ptaków cechuj? si? mi?dzy innymi tym, i? wynosz? z gniazd odchody piskl?t. Go??b nie. Zanieczyszcza miejsce w którym przebywa. Jakby tego by?o ma?o, inne gatunki zajmuj? gniazda jedynie w okresie wysiadywania jaj i wychowu piskl?t. Go??b natomiast zajmuje miejsce gniazdowania ca?y rok.
Jeszcze jeden gatunek go??bia jest w mie?cie identyfikowalny przez coraz szersz? grup? spo?ecze?stwa – to sierpówka.
| Sierpówka. | fot. A. Sta?kowiak |
Odnotowany po raz pierwszy w Polsce przed kilkudziesi?ciu laty, jest coraz liczniejszy. Go??b ten buduje gniazda na drzewach, równie? przydomowych, parkowych, przyulicznych a tak?e na parapetach, balkonach, lampach o?wietleniowych, w konstrukcjach reklam itp., lecz w przeciwie?stwie do go??bia miejskiego gniazdo zajmuje w czasie wysiadywania jaj i wychowywania piskl?t. Ma jednak t? cech?, ?e mo?e w roku wyprowadzi? trzy i wi?cej l?gów. Tak wi?c praktycznie zajmuje gniazdo od wczesnej wiosny do jesieni. Posiada równie? “ulubione” miejsca przebywania. Je?eli znajduj? si? nad chodnikiem mog? by? powodem “niespodzianki”. Ale tak “zaznaczone” miejsca ?atwo w por? omin??.
Dla ?cis?o?ci – jeszcze jerzyki i jaskó?ki oknówki w krótkim czasie wychowywania piskl?t stanowi? “uci??liwo?? odchodow?”. Jednak jest ich zdecydowanie mniej i dzieje si? tak przez stosunkowo krótki czas. Miejsca zajmuj? kolonijnie. Lecz po?ytek z racji likwidowania przez nie ogromnych ilo?ci dokuczliwych najcz??ciej owadów powoduje, i? s? to gatunki tak po?yteczne, i? winno im si? to dla naszego w?asnego dobra wybaczy?.
Zanieczyszczenia “towarzysz?ce” koloniom oknówek i jerzyków s? spowodowane tym, ?e dorastaj?ce piskl?ta same zaczynaj? dba? o porz?dek w gnie?dzie, wydalaj?c odchody poza jego obr?b. St?d “zagro?enie” dla okien, balkonów i parapetów.
Zagro?e? takich ju? nie ma ze strony szpaków (te najch?tniej zajmuj? budki, dziuple, za?omy), wróbli, sikor (wybieraj? budki przy odpowiednio ma?ym otworze wlotowym, lub inne ale ni?ej po?o?one miejsca).
Sroki i gawrony natomiast gniazduj? na drzewach: sroki w rozproszeniu, gawrony koloniami. Je?li taka kolonia umiejscowi si? na przyulicznych drzewach, w parkach nad ?awkami lub w rejonie parkingów – mo?e stanowi? powa?n? uci??liwo??.
W tym miejscu nale?y wyja?ni?, ?e ptaki nie s? naszymi wrogami! Ptaki dla podtrzymania gatunku wymagaj? mi?dzy innymi miejsc l?gowych. Natomiast nasze – ludzi – post?powanie polegaj?ce na niszczeniu ich naturalnych siedlisk powoduje, ?e niektóre gatunki ?atwiej adaptuj? si? do nowych warunków. Cz??? niestety wycofuje si?, drastycznie ograniczaj?c swoj? populacj?. Przyk?adem tego mo?e by? wr?cz katastrofalny zanik dzierlatki. Te, które ?atwiej adaptuj? si?, zajmuj? miejsca pe?ni?ce funkcje jak w naturalnym ich ?rodowisku – mo?e za wyj?tkiem kawki, która wcze?niej zamieszkiwa?a obrze?a lasów.
Generalnie gatunki zaliczane do krukowatych, tj.: kawka, gawron, sroka, orzechówka, wrona i kruk nale?? do najinteligentniejszych ptaków i ?atwo si? ucz?. Przyk?adem niech b?dzie nowy zwyczaj kawek i gawronów – puszczania pod ko?a jad?cych samochodów lub na twarde powierzchnie orzechów, by po zmia?d?eniu ich móc “dobra?” si? do ich po?ywnego wn?trza! Czy przekopywanie gawronich kryjówek po?ywienia przez uwa?nych obserwatorów – kawki.
Niezale?nie od powy?szego, uci??liwo?ci powodowane przez niektóre gatunki oraz “uprzywilejowane” miejsca ich nagromadze? powoduj?, i? ludzie staraj? si? “wyeksmitowa?” je ze swojego s?siedztwa.
Czy istnieje bezpieczny i dozwolony sposób zniech?cenia ptaków do okre?lonych miejsc?
Otó?, ka?dy sposób eliminacji którego? z elementów przyrody jest sposobem z?ym. Natomiast zniech?canie ptaków do zajmowania niektórych miejsc jest dopuszczalne.
W przypadku kawki i zwi?zanych z ni? zagro?e? (kominy, wentylacja) bezwzgl?dnie nie nale?y dopuszcza? do zajmowania przez nie wymienionych przewodów. Sposobem jest ich okratowanie.
Ale przy takich okazjach “wylewa si? cz?sto dziecko z k?piel?”. Przewody wentylacyjne i kominowe nie s? w ?aden sposób po??czone z przewodami konstrukcyjnymi p?yt stropodachów – te nie musz? ju? by? zatykane, blokowane, kratowane! Jedyny warunek by mia?y otwór mniejszy od 10 cm. Nie b?d? wówczas zajmowane przez go??bie miejskie.
W przypadku jerzyków i jaskó?ek oknówek – poniewa? kolonijnie zajmuj? miejsca gniazdowania – nale?y stosowa? b?d? os?ony przed odchodami dorastaj?cych piskl?t, b?d? podwiesza? specjalne (wyd?u?one) budki l?gowe – lecz nie nad balkonami. Wówczas odchody dorastaj?cych piskl?t mijaj? parapety.
Je?eli ju? decydujemy si? na niszczenie gniazd – to jedynie w trakcie ich budowy, wraz ze zniech?caniem ptaków do dawnego miejsca. Najcz??ciej wówczas przenosz? si? w inne mniej lub nieuci??liwe miejsce. Takiemu zniech?caniu mog? towarzyszy? nagrane krzyki drapie?ników, efekty hukowe (ale nie zawsze i nie wsz?dzie), b?d? nawet aktywne dzia?ania sokolników z przyuczonymi drapie?nikami.
W ?adnym przypadku nie mo?na tego czyni? w okresie sk?adania i po z?o?eniu jaj, wysiadywania oraz karmienia m?odych! W tym czasie wszystkie gatunki ptaków podlegaj? ochronie!
Dzia?ania polegaj?ce na zrzucaniu zaj?tych ju? gniazd, wybieraniu jaj i piskl?t b?d? zamurowywaniu zaj?tych przez wysiaduj?ce ptaki otworów lub wn?k w murach, pomijaj?c ?e s? karalne! S? równie? wysoce niehumanitarne! Wr?cz barbarzy?skie!
Ryszard Sowa Prawa autorskie © Skar?yski Wortal Turystyczny Wszystkie prawa zastrzeżone. Opublikowane: 2008-04-20 (2236 odsłon) [ Wróć ] |