Po?o?enie i cele ochrony rezerwatu Dalejów

Po?o?enie rezerwatu "Dalejów".

wyk. A. Sta?kowiak

Jest rezerwatem le?nym obj?tym ochron? cz??ciow?. Powierzchnia rezerwatu wynosi 87,58 ha. Wed?ug podzia?u administracyjnego rezerwat znajduje si? na terenie wsi Wo?ów, w gminie Bli?yn, w powiecie skar?yskim. w województwie ?wi?tokrzyskim w odleg?o?ci oko?o 4,0 km na po?udnie od Bli?yna.

Celem ochrony jest zachowanie naturalnych wielogatunkowych drzewostanów z du?ym udzia?em modrzewia polskiego.

fot. A. Sta?kowiak

Gospodarowaniem i ochron? zajmuje si? Nadle?nictwo Suchedniów - Le?nictwo Jastrz?bia.Zgodnie z podzia?em Kondrackiego le?y w makroregionie – Wy?yna Kielecko – Sandomierska, w mezoregionie – P?askowy? Suchedniowski. Ró?nica poziomów pomi?dzy najwy?szym, po?o?onym w pobli?u tzw. „drogi górniczej”, punktem ( 355 m n.p.m.), a najni?szym znajduj?cym si? w pó?nocnej cz??ci rezerwatu bagnem (ok. 315 m n.p.m.) wynosi 40 metrów. Celem ochrony jest zachowanie naturalnych wielogatunkowych drzewostanów z du?ym udzia?em modrzewia polskiego. Zosta? utworzony zgodnie z Zarz?dzeniem Ministra Le?nictwa i Przemys?u Drzewnego z dnia 16. 01.1978 r. (Monitor Polski z dnia 16. 02.1978 r. Nr 4 poz.20)

Flora i fauna rezerwatu.

Drzewostan uwa?ane s? za pozosta?o?ci dawnej Puszczy ?wi?tokrzyskiej.

Puszcza?ski charakter lasu.

fot. A. Sta?kowiak

Powalone drzewa chroni? przed dost?pem.

fot. A. Sta?kowiak

Tworzy je g?ównie jod?a i modrzew polski oraz buk, d?b, so­sna, ?wierk, brzoza, jawor, osika i olsza.

Pnie pot??nych modrzewi.

fot. A. Sta?kowiak

Wiek drzewostanów okre?la si? na 80 do 150 lat, przy czym wiele dorodnych okazów modrzewia, a tak?e jo­d?y, buka i d?bu osi?gn??o 180 i wi?cej lat, oraz rozmiary drzew pomniko­wych. Równie zró?nicowane jest drugie pi?tro lasu, które tworz? drzewa w wieku 20 do 70 lat. • Drzewostany te s? pochodzenia niemal ca?kowicie naturalnego, z samosiewu, dostosowane do zajmowanych siedlisk. Znalaz?y tu odpowiednie warunki siedliskowe liczne zespo?y ro?linne:
- zespó? z brzoz? omszon? (Betuletum pubescentis)
-?yzna buczyna karpacka (Dentario glandulosae-Fagetum)
-kontynentalny bór bagienny (Vaccinio uliginosi-Pinetum)
-gr?dy (Tilio-Carpinetum)
-bór mieszany z jod?? ( Pino – Quercetum z Abies alba)
W wyniku prac taksacyjnych stwierdzono wyst?powanie zró?nicowanych typów siedliskowych lasu • Najliczniej wyst?puj?cym na terenie rezerwatu siedliskiem jest las mieszany wy?ynny (LMwy?), na którym wyst?puj? nast?puj?ce drzewostany panuj?ce:
- drzewostany sosnowe z udzia?em jod?y, modrzewia, d?bu i brzozy oraz wyst?puje pojedynczo osiki, buka, jod?y i jawora oraz olszy. Podszyt tworz? d?b, brzoza, kruszyna jod?a, jarz?bina i buk.

-drzewostany jod?owe z udzia?em sosny, d?bu, buka, modrzewia, brzozy. Podszyt sk?ada si? z brzozy, jarz?biny, kruszyny, jod?y i d?bu.

-drzewostany modrzewiowe z udzia?em jod?y, d?bu, buka i brzozy. Wyst?puj?cy tu modrzew charakteryzuje si? bardzo du?? wysoko?ci?, si?gaj?c? w niekiedy do 35 m i obwodem w pier?nicy przekraczaj?cym 100 cm. Warstw? podszytu tworz? kruszyna, grab, buk, bez oraz miejscami jod?a.

- drzewostan d?bowy z udzia?em jod?y i modrzewia. Warstw? podszytu tworz? d?b, brzoza, osika miejscami jod?a.

- drzewostany bukowe gdzie oprócz buka wyst?puj? tu jeszcze jod?a, d?b, brzoza oraz miejscami modrzew jako domieszki spotykamy d?b i jawor. Warstwa podszytu sk?ada si? % ze ?wierka, jarz?biny, brzozy i buka.

- drzewostany brzozowe wyst?puj? z domieszk? jod?y, d?bu, sosny, a w m?odszych klasach wieku osiki, olchy. Warstw? podrostu tworzy jod?a z domieszk? buka i miejscami d?bu. Podszyt to przede wszystkim kruszyna, brzoza, ?wierk, olcha i osika oraz miejscami jod?a i d?b.

- w drzewostanie olszowym oprócz olchy wyst?puje jod?a, brzoza oraz domieszki osiki, buka, graba, a w podszycie wyst?puje jod?a, buk i grab.

Drugim pod wzgl?dem zajmowanej powierzchni siedliskiem wyst?puj?cym na terenie rezerwatu jest las wy?ynny (Lwy?), na którym wyst?puj? drzewostany modrzewiowe i jod?owe.

- drzewostan modrzewiowy jest drzewostanem I pietra z domieszk? buka, liczy obecnie ok. 150 lat. W drugim pi?trze wyst?puje buk z brzoz? ok.55 lat oraz ze starsz? ok. 80 - letni? jod??. Podobnie jak w lesie mieszanym wy?ynnym modrzew jest bardzo okaza?y, jego przeci?tna wysoko?? wynosi 33 m, a pojedyncze egzemplarze przekraczaj? wysoko?? 35m. Przeci?tny obwód pier?nicy wynosi ok. 70 cm., ale wyst?puj? równie? egzemplarze z pier?nic? powy?ej 100 cm.

- w rezerwacie wyst?puj? drzewostany jod?owe z domieszk? buka, modrzewia, d?bu oraz graba.

Ponadto spotykamy tu:

-bór mieszany wilgotny (BMw), gdzie wyst?puje sosna jako gatunek panuj?cy, która razem z brzoz?, osik? oraz jod?? i modrzewiem tworzy drzewostan mieszany o zwarciu przerwanym z podszytem wytworzonym z brzozy, olszy, osiki, sosny, d?bu.

- bór mieszany wy?ynny (BMwy?), gdzie wyst?puj? drzewostany brzozowe z domieszk? sosny i olchy oraz sosnowe z modrzewiem i brzoz? o zwarciu przerwanym z podszytem, który tworz? kruszyna, ?wierk, brzoza jod?a oraz olcha. Na siedlisku boru mieszanego wy?ynnego wyst?puj? tak?e drzewostany sosnowe i brzozowe.

Osobliwo?ci? przyrodnicz? rezerwatu jest modrzew polski rodzimego pochodzenia, odnawiaj?cy si? z samosiewu i stanowi?cy gatunek g?ówny lub domieszkowy. Odznacza si? bardzo dobrym stanem zdrowotnym, znakomit? jako?ci? drewna i gonno?ci? strza?y. Najwarto?ciowsze egzemplarze wytypowano jako doborowe dla zachowania puli genowej rodzimego gatunku i hodowli najwy?szej jako?ci drzew. Wysok? jako?ci? wyró?nia si? zajmuj?ca znaczn? powierzchni? jod?a, dla której tak?e wyznaczono drzewostany nasienne.
W rezerwacie ro?nie bardzo ciekawy okaz ?wierka w??owego. Wyst?puje tu tak?e ?wierk kolumnowy - odmiana ?wi?tokrzyska. Podszyt stanowi? g?ównie grab, d?b, buk, jarz?bina, kruszyna, trzmielina, brzoza, osika, bez czarny i koralowy.
Natomiast w bogatym runie spotykamy gajowca ?ó?tego, d?brówk? rozes?an?, szczawik zaj?czy, siódmaczka le?nego, fio?ka le?nego, wietlic? samcz?, zawilca gajowego oraz wiele gatunków chronionych i rzadkich, w tym: lilia z?otog?ów, wawrzynek wilcze?yko, storczyk plamisty, podkolan bia?y, kosaciec syberyjski, bluszcz pospolity, konwalia majowa, liczyd?o górskie, wid?ak ja?owcowaty i inne.
Z mchów:Catharienea undulata, Mnium cuspidatum, Mnium punctatum, Politrychum commune, Politrychum attenuatum, Entodon schreberi, Hylocomium spendens,a na siedliskach podmok?ych przewa?aj? Sphagnum apiculatum, Sphagnum megallanicum.

We wschodniej, bardziej podmok?ej cz??ci rezerwatu wyst?puje bagno zwyczajne, marzanka wonna, kopytnik pospolity i wiele gatunków mchów. • Grzyby kapeluszowe reprezentowane s? przez: borowika szlachetnego, podgrzybka brunatnego, mleczaja rydza, ko?larza czerwonego, ko?larza babk?, ma?laka zwyczajnego i sitarza, go??bki zielonego i wymiotnego, muchomora czerwonego.

?wiat zwierz?t reprezentuj? liczne gatunki. Spotykamy tu ?asic?, kun? le?n?, nietoperze, kreta, je?a, koszatk? i ryjówk? aksamitn?; z ptaków - jarz?bka, dzi?cio?a czarnego, trójpalczastego i zielonego, pliszk? górsk?, kowaliki, kuku?k?, raniuszka, sikor? czubatk? i modr?, sójk? i inne. Z p?azów i gadów mo?na spotka? traszki, rzekotk? drzewn? i rzadk? ju? ropuch? zwyczajn? oraz jaszczurk? ?yworodn? i zwyczajn?, padalca, zaskro?ca i ?mij? zygzakowat?.

Bogaty jest równie? ?wiat owadów. Obok pospolitych chrab?szczy, cety?ców, korników i smolików spotka? tu mo?emy takie gatunki jak: jelonek, kozioróg d?bosz, rohatyniec nosoro?ec, pazie królowej i ?eglarz oraz rusa?ki.

Walory historyczne.

Przy szlaku czarnym niedaleko granic rezerwatu znajduje si? symboliczna mogi?a upami?tniaj?ca potyczk? partyzanck? oddzia?ów AK zgrupowania „Ponurego” z ?andarmeri? niemieck?, w której 6.08.1943 r. poleg? W?adys?aw Wasilewski ps. „Oset”. Straty Niemców to 7 zabitych i 3 rannych.

Mogi?a upami?tniaj?ca potyczk?.

fot. Rzuku

Wi?cej na temat grobu...

W pobli?u rezerwatu przy szlaku zielonym z Blizyna znajduj? si? interesyj?ce pomniki przyrody "piek?o Dalejowskie" i "Brama Piekielna".

Pomnik przyrody nieo?ywionej - "Brama Piekielna".

fot. A. Sta?kowiak

Dojazd , doj?cie.

Dojecha? tu mo?na rowerem najlepiej szos? Samsonów - Odrow??, przed wsi? Sza?as na skraju lasu skr?ci? w prawo w utwardzon? drog?, która po 2 km doprowadzi do gajówki Rosochy i pomnika bitwy AL., a pó?niej do rezerwatu ?winia Góra i do rezerwatu Dalejów.

Przy drodze na Kruk ustawiono tablice informacyjne.

fot. A. Sta?kowiak

Rowerzy?ci mog? dojecha? tak?e dobrymi drogami od strony Bli?yna, Suchedniowa (z Kruka) i Zagna?ska.

Galeria(kliknij na zdj?cie)

Materia? pochodzi ze “Skar?yskich Zeszytów Ligi Ochrony Przyrody” nr. 7

Autorki - Anna Banach, Marta D?browska pod kierownictwem redakcyjnym Andrzeja Sta?kowiaka.

Prawa autorskie © Skar?yski Wortal Turystyczny Wszystkie prawa zastrzeżone.

Opublikowane: 2006-01-31 (15660 odsłon)