Ptaki
Srokosz (dzierzba srokosz) to ?redniej wielko?ci ptak drapie?ny z rodziny dzierzbowatych. W Polsce wyst?puje w formie nominatywnej Lanius excubitor excubitor. Jest nasz? najwi?ksz? dzierzb?, której rozpi?to?? skrzyde? osi?ga 36 cm. a waga 65 g.
|
Dzierzba czatuje na swoje ofiary na czubach drzew i krzewów |
fot. A. Sta?kowiak |
Zwykle nie odlatuje na zim? i w?a?nie wtedy staje si? najbardziej widoczna. Zauwa?y? j? mo?emy na ??kach i polach, gdzie siedz?c na czubkach drzew lub krzewów czatuje na norniki stanowi?ce podstaw? jego diety cho? czasami poluje te? na ptaki. Podczas ?owów mo?e przez jaki? czas zwisa? w powietrzu, szybko wymachuj?c skrzyd?ami, podobnie jak czyni? to pustu?ki. Srokosz nale?y do ptaków wróblowatych i mimo swych niewielkich rozmiarów jest znakomitym my?liwym zaliczanym do jednych z najsprawniejszych „ptasich killerów”.
|
Dzierzba zauwa?y?a ofiar? |
fot. A. Sta?kowiak |
Widywano, jak srokosz atakowa? wi?ksze od siebie ptaki bekasy i kosy. Ju? w ?redniowieczu u?ywano tych ptaków w sokolnictwie i polowano z nimi na kwiczo?y. W przeciwie?stwie do ptaków drapie?nych, które do zabijania ofiary u?ywaj? zarówno szponów i dzioba, srokosz musi sobie radzi? tylko dziobem zako?czonym ostrym haczykiem.
Gryzonia lub ptaka zabija silnym uderzeniem dzioba, a potem przynajmniej cz??? ofiar nabija na kolce krzewów, a czasami na kolce drutów kolczastych. Trwaj? spory o to dlaczego tak post?puje. Wed?ug jednych autorów jest to sposób na magazynowanie pokarmu, inni uwa?aj?, ?e to sposób znakowania terytorium lub post?powanie s?u??ce do zach?ceniu partnera do wspólnych l?gów. Wg. najnowszych bada? okazuje si?, ?e dzierzby maj? silny dziób, ale s?abe nogi, wi?c musz? sobie jako? radzi? z ?wiartowaniem ofiar. Nak?uwaj? je wi?c na ciernie lub ostre patyczki i rozszarpuj?. Wiosn? srokosze znikaj? z otwartych przestrzeni i przenosz? si? w g?stwiny parków i lasów, gdzie buduj? gniazda. Samica, która w drugiej po?owie kwietnia sk?ada do 7 jaj, niczym nie ro?ni si? od samca. M?ode pozostaj? w gnie?dzie przez trzy tygodnie. Ich ubarwienie przypomina samic?.
|
Lot pikuj?cy |
fot. A. Sta?kowiak |
Szczególnym „smaczkiem” dla koneserów przyrody okaza?y si? wyniki bada? profesor Trojanowskiego z Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza dotycz?ce m.in. ?ycia seksualnego dzierzb. Otó? wiele publikacji ornitologicznych okre?la?o dzierzb? jako gatunek monogamiczny, który ??czy si? w sta?e pary i przez lata wspólnie buduje gniazda oraz wychowuje potomstwo. Jednak podobnie jak ludziom nie s? mu obce skoki w bok. Zdarza si? ?e ptak ten oprócz prawowitej ma??onki ma jak?? lub?. Przy czym okazuje si?, ?e srokosz seks z ?on? uprawia jawnie, a z kochank? - w ukryciu. T?umaczy si? to tym, ?e u dzierzby, podobnie jak u ptaków drapie?nych, jedn? z funkcji kopulacji jest wyznaczenie granicy terytorium. Samiec, uprawiaj?c jawny seks z prawowit? ma??onk?, pokazuje wszystkim dooko?a … „ to jest nasze terytorium, dajcie nam ?wi?ty spokój”. A w przypadku kopulacji z kochank? chodzi tylko o przekazanie genów kolejnym pokoleniom.
Dzierzba srokosz jest w Polsce jeszcze stosunkowo liczny gatunkiem ale oczywi?cie – jak wi?kszo?? ptaków - obj?t? jest ochron? gatunkow?.
Wykorzystano:
Tajemnicze znikni?cie srokoszy - Adam Wajrak
A. Sta?kowiak
Prawa autorskie © Skar?yski Wortal Turystyczny Wszystkie prawa zastrzeżone.
Opublikowane: 2007-11-24 (4132 odsłon)
[ Wróć ]