Ssaki
Jest gryzoniem zaliczanym do rodziny wiewiórkowatych. D?ugo?? cia?a 19,5-29 cm, ogona 14-24 cm. Jest typowym zwierz?ciem nadrzewnym. Ubarwienie grzbietu od rudego do ciemnobr?zowego, spód cia?a bia?y. Wiewiórki ?yj?ce w Karpatach, Sudetach i Beskidach maj? ubarwienie ciemniejsze- ciemnobr?zowe. Nale?y do najcz??ciej obserwowanych zwierz?t. Wynika to z dziennego trybu ?ycia i zamieszkiwania cz?sto w bezpo?rednim s?siedztwie cz?owieka. Mimo, ze jest zwierz?ciem le?nym spotykamy ja w parkach i du?ych ogrodach. W parkach bardzo cz?sto mo?na znale?? osobniki bardzo ufne cz?owiekowi i podchodz?ce do r?ki po pokarm.
|
Wiewiórka pospolita (Sciurus vulgaris). |
fot. A. Sta?kowiak |
Ma do?? smuk?? i zgrabn? sylwetk?. Ogon - szczególnie puszysty zim? – s?u?y do okrywania si? podczas snu i jest stabilizatorem podczas skoków. Uszy wiewiórki zaopatrzone s? w mniej lub bardziej widoczne p?dzelki. Ciekawostk? jest, ?e stopy przednich ko?czyn maj? tylko 4 palce ( kciuk uleg? zanikowi). Jednak s? one bardzo chwytne i s?u?? do przytrzymywania po?ywienia podczas jedzenia. Ko?czyny tylne s? silnej rozwini?te od przednich i umo?liwiaj? skakanie a ich stopa jest pi?ciopalczasta.
|
Wiewiórka pospolita zjadaj?ca orzech. |
fot. A. Sta?kowiak |
Wiewiórka zamieszkuje dziuple, zajmuje gniazda ptaków lub buduje je sama. Gniazda z trawy i drobnych ga??zek, wy?cie?ane mchami, zak?ada w koronach drzew (cz?sto iglastych), zwykle w rozwidleniu ga??zi. Buduje dwa rodzaje gniazd: l?gowe (zasadnicze) i drugorz?dne (nieco mniejsze). Gniazdo l?gowe jest kuliste (o ?rednicy 30 – 40 cm.) ma masywn? budow? i grube ?cianki. Jest najcz??ciej ?rednicy 30 – 40 cm. Wej?cie do gniazda znajduje si? u do?u co odró?nia gniazdo wiewiórki od gniazd ptasich. Prawie zawsze w gnie?dzie wiewiórki mo?na znale?? drugie wyj?cie, tzw. „ewakuacyjne”. G?ówne gniazdo s?u?y do wyprowadzania m?odych. Drugie gniazdo jest mniejsze i mo?e s?u?y? jako schronienie i miejsce odpoczynku, lub czasem jest wykorzystywane jako zast?pcze gniazdo l?gowe.
|
Gniazdo l?gowe wiewiórki za?o?one na d?bie. |
fot. A. Sta?kowiak |
|
Gniazdo drugorz?dne wiewiórki w odleg?o?ci 10 metrów od gniazda l?gowego. |
fot. A. Sta?kowiak |
Niekiedy dochodzi do l?gów w nieoczekiwanych miejscach. Pami?tam z dzieci?stwa taki przypadek. Gdy mieszka?em na ul. Staffa wzd?u? ogrodzenia oddzielaj?cego ogródki od „Lasku Koperka” i cmentarza ros?y krzewy leszczyny. Orzechy laskowe jak wiadomo stanowi? po?ywienie wiewiórek. Jedna z nich wesz?a do mieszkania na pierwszym pi?trze przez uchylony lufcik. Za?o?y?a gniazdo w szafie w?ród r?czników i tam wyprowadzi?a m?ode.
|
Wiewiórka na "Ska?ce Rejowskiej". |
fot. A. Sta?kowiak |
Populacja wiewiórki w Polsce jest bardzo liczna i stabilna, zw?aszcza w parkach miejskich i przydworskich. W zwi?zku z tym raczej nie stwierdza si? potencjalnych zagro?e? antropogenicznych mog?cych wp?yn?? na zmniejszenie liczebno?ci populacji wiewiórki w Polsce.
Najwi?kszymi zagro?eniami dla wiewiórek ?yj?cych w Europie mog? by? choroby - zw?aszcza w?cieklizna – oraz konkurencja ze strony wiewiórki szarej (Sciurus carolinensis). W ostatnich latach, w skutek walki cz?owieka z w?cieklizn? zachorowalno?? na t? chorob? spad?a u wi?kszo?ci dziko ?yj?cych ssaków. Wydaje si? zatem, ?e obecnie g?ównym zagro?eniem dla egzystencji wiewiórek rudych s? w?a?nie wiewiórki szare. Problem ten póki co nie dotyczy Polski. Wyst?puje natomiast w Wielkiej Brytanii, gdzie ?yje wiewiórka szara, któr? sprowadzono do Anglii, Szkocji i Irlandii z Ameryki Pó?nocnej w XIX wieku oraz we W?oszech, gdzie sprowadzano ten gatunek w latach powojennych.
|
Wiewiórka szara. |
fot. Maciek Wasiel |
W zwi?zku z zaistnia?ym zagro?eniem wiewiórek europejskich Rada Europy rekomenduje tzw. alpejski plan dzia?ania, który ma na celu ograniczenie inwazji wiewiórek szarych. Wydaje si?, ?e jedynym sposobem ochrony wiewiórek rudych na kontynencie europejskim i w Wielkiej Brytanii jest eliminacja przybysza zza oceanu. Jedn? z metod walki z szarymi wiewiórkami jest antykoncepcja immunologiczna.
A. Sta?kowiak
Prawa autorskie © Skar?yski Wortal Turystyczny Wszystkie prawa zastrzeżone.